Rugzakje

28 november 2022

Ze komt al maanden bij mij en we hebben een laatste, extra sessie gepland. Deze laatste sessie vraag ik altijd hoe we het traject kunnen afsluiten, meestal gebeurt dat op een bijzonder plek. Een herinneringsplek, zoals een graf, of een bijzondere ontmoetingsplek, of iets anders. Ik had voor haar iets in gedachten maar zij zegt dat ze graag foto’s van haar zus bekijkt. Samen met mij. Dat kan ook. Ik voel me zelfs een beetje vereerd.

Ze komt aan, altijd dezelfde tijd op vrijdagochtend, de thee staat al klaar. Ze doet haar rugzakje af, best een zwaar zakje, en zet hem naast haar neer. We bespreken eerst hoe haar re-integratie gaat. Dat gaat steeds beter. Regeltijd blijft belangrijk voor haar, dat ze kan rouwen om haar zus wanneer het haar uitkomt of wanneer het opkomt. En we bespreken de dingen die haar werk of ander werk, zinvol maken. Wat zijn haar nieuwe waarden rondom haar werk? Welk werk past meer bij haar nieuwe identiteit?

We werken het door en daarna is het tijd voor de fotoboeken. Een voor een bladeren we ze door. Ze geeft me een mooi inkijkje in haar eigen leven en het leven met haar zus. Verstreken tijden herleven, krijgen weer de aandacht die het verdient, die haar zus verdient. We praten over wat haar zus betekent, ook nu in haar leven. Dat haar zus regelmatig op zoek was naar zichzelf en dat niet altijd kon vinden. En dat zij zichzelf nu langzaam terugvindt en herontdekt. Dat ze dat zichzelf ook moet gunnen. En zichzelf mag laten zien, naar buiten toe.

Ze klapt het laatste boek dicht. Het traject zit erop. En doet het weer in het rugzakje. Als ze wegloopt, prijs ik haar voor al haar werk in dit traject. En valt me een symboliek binnen. Symboliek is zo belangrijk bij verlies. “Onthoud, je wandelt zelf verder en je neemt je zus altijd mee in je rugzakje,” zeg ik. En zo gaat de rugzak mee op de fiets, en verder op haar weg.